زندگینامه شيخ محمود خليل الحصرى(عالم القرّاء)

زندگینامه شيخ محمود خليل الحصرى(عالم القرّاء)

شيخ محمود خليل الحصرى  (١٩٨٠-١٩١٧ م)، بزرگ قاريان زمان خود به‌شمار مى‌رفت، و در اين منصب نيز از شخصيّتى بى‌مانند برخوردار بود. او دانشمندى بزرگ و معلّمى ارزشمند بود كه با مرگش، شكاف بزرگى در دنياى تلاوت ايجاد شد؛ زيرا بيشتر قاريانى كه اكنون در قيد حيات هستند، نتوانستند در محضر او به تحصيل علم بپردازند، و از اين موهبت علمى عظيم، استفاده كنند»

«محمود الحصرى در سال ١٩١٧ م در روستاى «شبر النمله» استان غربيّۀ مصر به دنيا آمد. در سنّ چهار سالگى به مكتب‌خانۀ روستا سپرده شد، و به‌صورت شنيدارى شروع به حفظ قرآن كرد. در هشت سالگى حفظ قرآن را به پايان برد. در آن زمان، معاهد و مراكز دينى، طلاّب را پيش از سنّ دوازده سالگى نمى‌پذيرفتند؛ بنابراين استادش در مكتب‌خانه، تجويد را به او آموخت. وى پس از نماز عصر، در مسجد روستا به تلاوت قرآن مى‌پرداخت، و بدين ترتيب، در بين مردم محل، معروف شد.
در سنّ دوازده سالگى به مركز دينى-قرآنى الأحمدى طنطا پيوست؛ امّا پس از مدّتى آن‌جا را ترك كرد، و مشغول يادگيرى قرائات عشره شد. او در آن زمان، در مراسم، مناسبت‌ها و مجالس ترحيم به تلاوت قرآن مى‌پرداخت. وى تا سال ١٩۴۴ ميلادى كه به راديو ملحق شد، در روستاى خود ساكن بود.
در سال ١٩۴٨ م به او ابلاغ شد به عنوان مؤذّن مسجد سيّد حمزۀ طنطا انجام وظيفه كند؛ امّا او بيشتر علاقه‌مند به تلاوت قرآن در آن مسجد بود؛ زيرا مى‌خواست شهرت بيشترى پيدا كند؛ بنابراين درخواست كرد تا به‌عنوان قارى سورۀ كهف در مسجد مذكور انتخاب شود.
محمود خليل الحصرى درحالى‌كه چندى پيش به عنوان شيخ المقريين مسجد سيّد عبد المتعال انتخاب شده بود؛ به‌عنوان قارى مسجد سيّد حمزه نيز برگزيده شد. سپس توسّط وزارت اوقاف، به عنوان ناظر و مسؤول فنّى مقارئ استان غربيّه انتخاب شد، و در سال ١٩۴٩ م قارى مسجد الأحمدى طنطا گرديد.
شيخ الحصرى پس از مرگ شيخ محمّد الصّيفى، در سال ١٩۵۵ م به قاهره منتقل شد، و به‌عنوان قارى سورۀ كهف در مسجد امام حسين عليه السّلام انجام وظيفه كرد.
در سال ١٩۶٠ م به‌عنوان شيخ عموم المقارئ المصريّه انتخاب گرديد، در سال ١٩۶٣ م مشاور فنّى امور قرآن، در وزارت اوقاف شد، و در همان سال نيز به عنوان رييس هيأت تصحيح مصاحف و مراجعات در دانشگاه الإزهر برگزيده شد. در سال ١٩۶٧ م نيز به‌عنوان صاحب‌نظر فنّى علوم قرآن و سنّت، در مجمع تحقيقات اسلامى مصر انتخاب شد.
آن‌گاه به دنبال برخى تلاش‌ها از سوى دشمنان اسلام، براى تحريف قرآن كريم، تصميم گرفت كه تلاوت قرآن را به‌طور كامل بر روى نوار يا صفحات گرامافون، ضبط كند؛ بنابراين، پس از اين‌كه شمارى از مشايخ و قاريان از اين كار، به‌خاطر اختلافاتى كه بر سر درآمد آن داشتند خوددارى كردند، تلاوت ترتيل كلّ قرآن، به روايت حفص را بر روى صفحات گرامافون، به پايان رسانيد. اين دورۀ ترتيل به وزارت اوقاف عرضه شد، و مورد موافقت آن وزارت‌خانه نيز قرار گرفت. ١
او هم‌چنين يك دورۀ ترتيل به روايت ورش از نافع، يك دورۀ تلاوت كلّ قرآن به صورت مجوّد يك دورۀ ترتيل به روايت قالون و دورى، مصحف معلّم و دوره‌هاى ترتيل به ديگر روايات را تلاوت و ضبط كرد. ٢
علاوه بر اين، وى توسّط استاد مرحوم خود، شيخ على الضبّاع، تشويق به تأليف كتاب‌هاى علوم قرآنى شد. ازاين‌رو، كتاب‌هايى در برخى از علوم قرآنى، به‌ويژه در زمينۀ قرائت‌هاى ده‌گانه تأليف، و ابتدا با هزينۀ مالى خود، آن‌ها را چاپ و به‌صورت رايگان منتشر كرد. سپس اين كتاب‌ها توسّط مجلس اعلاى شؤون اسلامى مصر، تجديد چاپ، و با قيمت مشخّص، منتشر شد.
او روش ساده‌اى در تلاوت قرآن داشت، و معتقد بود كه قارى، نياز به شناخت موسيقى ندارد؛ امّا بايد مقامات را بشناسد تا در تلاوت خود، دچار «نشاز» نشود.
«شيخ محمود خليل الحصرى سرانجام در سال ١٩٨٠ م در سفرى به عربستان سعودى دچار بيمارى قلبى شد، و پس از بازگشت از سفر، بيمارى‌اش شدّت يافت، و با وجود انجام اقدامات درمانى، در روز ٢۴ نوامبر همان سال، بلافاصله پس از اتمام نماز عشاء، روحش به بارگاه بارى تعالى پرواز كرد» . [۵٩]

منبع : کتاب الزمن الجمیل / تالیف سید امین میرزایی / صفحه 140